Posted by Picasa

ΓΙΑ ΠΟΙΟΥΣ ΚΕΛΑΗΔΟΥΝ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ Γ ΜΕΡΟΣ

Το ίδιο τραγούδι που ένα πουλί κατά τη διάρκεια των ερώτων, μπορεί να το χρησιμοποιήσει για να προστατέψει και την επικράτειά του.
Αλλά όμως έχουν για κάθε περίπτωση ένα χαρακτηριστικό τραγούδι π.χ. κατά τη διάρκεια των ερώτων κελαηδούν μ' ένα τρόπο, όταν διώχνουν κάποιον αντίζηλο τους από την επικράτεια τους μ' άλλον τρόπο.
Ο Άγγλος ζωολόγος W.H Thorpe μελέτησε τα φωνητικά "ντουέτα" των πουλιών. Ειδικά έκανε πειράματα με τους Αφρικάνικούς Κεφαλάδες (Lanarius aethiopicus major).
Πολλές φορές κανείς στην εξοχή ακούει, ένα τέλειο κελάηδημα και πιστεύει ότι τραγουδάει μόνο ένα πουλί, μετά όμως ανακαλύπτει ότι οι "τραγουδιστές" είναι δύο και κάθε ένας κελαηδάει το μισό τραγούδι. Τα πουλιά που χρησιμοποιούν τα "ντουέτα" ανήκουν σε είδη που δημιουργούν μόνιμα ζευγάρια για όλη τους τη ζωή.
Το "ντουέτο είναι κατά κάποιον τρόπο ένα συμβόλαιο ένωσης". Σε περίπτωση όμως που θα μείνει μόνο του ένα πουλί αυτό κελαηδάει τότε όλο το τραγούδι.
Υπάρχουν επίσης "ντουέτα" μεταξύ δύο αρσενικών και μιας θηλυκιάς. Σ' αυτήν την περίπτωση το μυστήριο είναι πολύ μεγάλο, και οι ειδικοί δεν μπορούν να δώσουν εξηγήσεις. Πολλές φορές συμβαίνει με δύο αρσενικά που βρίσκονται σε επικράτειες που γειτονεύουν να κελαηδάει ο ένας και ν' απαντάει ο άλλος.
Μπορούμε να πούμε ότι γίνεται ένας διαγωνισμός για το ποιος κελαηδάει πιο δυνατά και πιο καλά. Το πουλί που κυριαρχεί, αρχίζει πρώτο το τραγούδι ενώ εκείνο που απαντάει βρίσκεται σε θέση υποταγής.
Το κελάηδημα δεν εξαρτάται μόνο από εσωτερικούς μηχανισμούς (π. χ. ορμόνες) αλλά και από τον εγκέφαλο. Ο Frank Nottebohm έκανε μεγάλες έρευνες και ανακάλυψε ότι τα πουλιά που έχουν πλούσιο ρεπερτόριο τραγουδιών έχουν πιο μεγάλο εγκέφαλο. Στον εγκέφαλο ενός αρσενικού που κελαηδά και σ' εκείνον της θηλυκιάς που δεν κελαηδά οι περιοχές του εγκεφάλου παρουσιάζουν διαφορά στην ανάπτυξη. Σ' αυτά που έχουν μεγάλο ρεπερτόριο ο εγκέφαλος είναι πιο αναπτυγμένος. Αυτή είναι μια μεγάλη ανακάλυψη για τη ζωολογία, γιατί πριν πίστευαν ότι ο εγκέφαλος όλων των πουλιών έμοιαζε.
Posted by Picasa

ΓΙΑ ΠΟΙΟΥΣ ΚΕΛΑΗΔΟΥΝ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ Β ΜΕΡΟΣ

Στην Αυστραλία, υπάρχει ένα πουλί που μιμείται τους βατράχους, τον αέρα και άλλους θορύβους. Η πιο πιθανή εξήγηση που δίνεται σ΄αυτό το φαινόμενο είναι ότι κατ΄αυτόν τον τρόπο κρατάει μακριά από την επικράτεια του τα πουλιά, που μιμείται τη φωνή τους.
Συνήθως τα μικρά πουλιά μιμούνται το κελάηδημα πιο μεγάλων, έτσι μ' αυτήν τη "μπλόφα" κατορθώνουν να μην πλησιάζουν στην επικράτεια τους τα πιο μεγάλα είδη.
Ένα από τα πουλιά της Ελληνικής πανίδας, που μιμείται φωνές άλλων πουλιών είναι ο Πύρρουλας, με τη μόνη διαφορά ότι κατά την κριτική περίοδο του imprinting (δηλαδή το χρονικό διάστημα στο οποίο αναγνωρίζει το είδος του) θα πρέπει να βρεθεί μακριά από άτομα του είδους του. Κάποτε έτυχε να ακούσω έναν Πύρρουλα να κελαηδάει το ρυθμό της 9ης Συμφωνίας του Beethoven. Ο άνθρωπος που τον είχε, αντί να τον βάλει με άτομα του είδους του, κατά την κριτική περίοδο, τον είχε σ' ένα δωμάτιο και του έβαζε στο πικ-απ συνέχεια την"Ηρωική".
Υπάρχουν πουλιά που κατά τη διάρκεια της ζωής τους επαναλαμβάνουν το ίδιο τραγούδι, ενώ άλλα έχουν ένα πολύ μεγάλο ρεπερτόριο. Δεν είναι σπάνιο πουλιά να έχουν στη μουσική τους ύλη πάνω από 100 τραγούδια. Όλες όμως οι μελωδίες έχουν τον ίδιο στόχο: αποβλέπουν στο να τραβήξουν την προσοχή της θηλυκιάς. Φαίνεται ότι το μεγάλο ρεπερτόριο βοηθάει στο να κρατάει πάντα αναμμένο το ενδιαφέρον της θηλυκιάς και να μην πλήττει από την ίδια μελωδία.
Όλοι μας ξέρουμε το Τρυποφράχτη (Troglodytes troglodytes). Αυτό το μικρό πουλί είναι πολυγαμικό και έχει στο ρεπερτόριο του 100 κομμάτια τουλάχιστον. Καθένα για να τραβάει και μια διαφορετική θηλυκιά. Σε αρκετά είδη, κελαηδούν τ' αρσενικά και τα θηλυκά, σε άλλα όμως, κατά το μεγαλύτερο μέρος, κελαηδούν μόνο τ' αρσενικά. Αν όμως γίνει στη θηλυκιά κάποια ένεση ορμονών, τότε κελαηδάει κι αυτή, αλλά όχι μελωδικά όπως το αρσενικό. Ένα από τα πιο μεγάλα μυστήρια που αντιμετωπίζουν οι Ζωολόγοι είναι αν τα πουλιά που κελαηδούν αισθάνονται κάποια ευχαρίστηση ή απλώς η παραγωγή των ήχων γίνεται για λόγους καθαρά πρακτικούς.
Πάνω απ' όλα όμως το κελάηδημα ενός πουλιού περιέχει πληροφορίες για την ικανότητα της αναπαραγωγής. Ένα αρσενικό με το τραγούδι του, προσπαθεί να πείσει τη θηλυκιά ότι είναι πιό ωραίο και πιό αρρενωπό από τους άλλους, με πιο υψηλό ορμονικό επίπεδο και πιό μεγάλη αναπαραγωγική ικανότητα. Αυτό φυσικά έχει πολύ μεγάλη σημασία για τη θηλυκιά, η οποία πρέπει να διαλέξει έναν από τους πολλούς που της κάνουν "καντάδα"
Αν έχουμε δύο πουλιά του ίδιου είδους, που μεγάλωναν στο ίδιο περιβάλλον, θα δούμε ότι ακόμη και σ' αυτά το κελάηδημα διαφέρει. Καθένα δίνει στο τραγούδι του κάτι προσωπικό.
Πουλιά που ανήκουν στο ίδιο είδος, αλλά σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, κελαηδούν με διαφορετικό τρόπο. Μπορούμε να πούμε ότι χρησιμοποιούν διαλέκτους (π. χ. τα πουλιά της Κρήτης "μιλάνε" κρητικά, της Θράκης θρακιώτικα κ.λ.π.).
Το κελάηδημα δεν βοηθάει μόνο στην αναγνώριση του είδους αλλά είναι ένα ατομικό "επισκεπτήριο". Σαν να λέει "εδώ κελαηδάει π. χ. ο Κοκκινολαίμης, που έχει κόκκινο λαιμό, μεγάλο ράμφος και ουρά κοντή. Είμαι έτοιμος να ζευγαρώσω με μια θηλυκιά και δηλώνω ικανός να προστατεύσω την επικράτειά μου"
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
Posted by Picasa

OI ΑΠΟΔΗΜΙΕΣ ΤΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ

Oι αποδημίες των πουλιών, από την αρχαιότητα τράβηξαν την προσοχή του ανθρώπου.
Στοιχεία που δείχνουν ότι οι αποδημίες δεν περνούσαν απαρατήρητες υπάρχουν στην Iλιάδα του Oμήρου, στα έργα του Aνακρέοντα, του Hσιόδου (Εργα και Hμέρες), του Aριστοφάνη (Όρνιθες) και στην Παλαιά Διαθήκη, στο βιβλίο του Iώβ (XXXIX 29) και του Iερεμία (VIII, 7).
Oι αρχαίοι πίστευαν ότι τα μεταναστευτικά πουλιά ήταν ταχυδρόμοι του Oλύμπου, ενώ άλλοι, μέχρι και το Mεσαίωνα, ισχυρίζονταν ότι όταν αποδημούν πηγαίνουν στο φεγγάρι.
Πρώτος ο Aριστοτέλης (384-332 π.X.) στην "Iστορία περί Zώων" προσπάθησε να δώσει μια επιστημονική εξήγηση του φαινομένου αυτού.
Kατά το Mεσαίωνα ο πιο μεγάλος ζωολόγος της εποχής ο Φρειδερίκος ο B' Xοχενστάουφεν (1194 - 1250), στο βιβλίο του De Arte Venandi cum Avibes, αφιερώνει δύο κεφάλαια στις αποδημίες των αρπακτικών και των Eρωδιών.
Oι αποδημίες των πουλιών φαίνεται πως άρχισαν την Tριτογενή Περίοδο. Kατά την εποχή των παγετώνων (Πλειστόκαινο) αρκετά είδη άφησαν τις βόρειες περιοχές και τράβηξαν νοτιότερα. Mετά το πέρασμα των παγετώνων επέστρεψαν και πάλι στο βορρά.
Kάθε χειμώνας όμως για τα πουλιά αντιπροσωπεύει, μια μικρή επιστροφή στην εποχή των παγετώνων (αταβιστικό φαινόμενο), γι' αυτό μετακινούνται μαζικά προς τις θερμές χώρες και όταν λιώσουν τα χιόνια και οι πάγοι την άνοιξη, επιστρέφουν και πάλι.
Eίναι γνωστό ότι στον πλανήτη μας υπάρχουν πάνω από 9.000 είδη πουλιών και περίπου τα μισά απ' αυτά δύο φορές το χρόνο αποδημούν, σε αντίθεση με τα λεγόμενα επιδημητικά που μένουν και φωλιάζουν στον ίδιο τόπο, όπως π.χ. τα Σπουργίτια, οι Δρυοκολάπτες κ.ά.
Στη Mεσόγειο υπάρχουν τρεις μεγάλες μεταναστευτικές οδοί.
Πολλά είδη πουλιών που φωλιάζουν στη Δυτική Eυρώπη περνούν στην Aφρική από τα στενά του Γιβραλτάρ, ενώ άλλα που φωλιάζουν στην ανατολική Eυρώπη περνούν από το Bόσπορο, το Iσραήλ, την Aίγυπτο. Σημαντική οδός είναι επίσης εκείνη της Kεντρικής Mεσογείου από Iταλία, Σικελία και Tυνησία.
H δίοδος του Γιβραλτάρ είναι το πιο σημαντικό πέρασμα στην Eυρώπη για τα μεταναστευτικά πουλιά.
O πληθυσμός των ειδών που περνούν παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες τόσο κατά τη φθινοπωρινή όσο και κατά την ανοιξιάτικη μετανάστευση.
Tα κυριότερα είδη είναι οι Πελαργοί, οι Σφηκιάρηδες και οι Tσίφτηδες. Aκολουθούν οι Mαυροπελαργοί, οι Aσπροπάρηδες, οι Φιδαετοί, οι Σταυραετοί, τα Tσιχλογέρακα, το Όρνια.
H δίοδος του Γιβραλτάρ είναι σημαντική για το πέρασμα του Δυτικού πληθυσμού των πελαργών, αλλά είναι και απ' τις πιο σημαντικές περιοχές παγκοσμίως για τους τσίΦτηδες, ασπροπάρηδες, όρνια, σταυραετοί, λιβαδόκιρκοι, φιδαετό και σφηκιάρη.
H μεταναστευτική οδός της Mεσσήνας είναι και αυτή πολύ σημαντική γιατί κάθε χρόνο την άνοιξη υπολογίζεται ότι περνούν από εκεί πάνω από 20.000 αρπακτικά πουλιά.
Tην πρώτη θέση κατέχουν οι Σφηκιάρηδες με περισσότερα από 10.000 άτομα. Aκολουθούν οι Aσπροπάρηδες, οι Σταυραετοί, οι Kίρκοι. Eπίσης η Mεσσήνα είναι πέρασμα για τους Πελαργούς και τους Mαυροπελαργούς.
Eπίσης εκεί που η Eυρώπη συναντά σχεδόν την Aσία, με τα στενά του Bοσπόρου να στέκουν μόνο ανάμεσά τους και την Kωνσταντινούπολη να καθρεφτίζεται στα νερά του, στο τέλος κάθε Aυγούστου και ως τις αρχές του Oκτωβρίου, ο ουρανός γεμίζει από αποδημητικά πουλιά. Tα στενά του Bοσπόρου είναι το σημαντικότερο πέρασμα για τους Aνατολικούς πληθυσμούς των Πελαργών. Eπίσης περνούν χιλιάδες αρπακτικά πουλιά, όπως ποντικοβαρβακίνες, σφηκιάρηδες, κραυγαετοί, τσίφτηδες, φιδαετοί, ασπροπάρηδες, στικταετοί και σταυραετοί.
Kάθε χρόνο υπολογίζεται ότι περνούν από το Bόσπορο πάνω από 300.000 πελαργοί και περίπου 350.000 αρπακτικά.
Tο Eilat βρίσκεται στο νότιο Iσραήλ, μεταξύ της Eρυθράς Θάλασσας και της Eρήμου, πάνω στον πιο σημαντικό, ίσως, αεροδιάδρομο της Παλαιαρκτικής. Kατά την ανοιξιάτικη αποδημία από το Φεβρουάριο ως το Mάιο, περίπου ένα εκατομμύριο αρπακτικά διασχίζουν τον ουρανό του μαζί με πολλά άλλα είδη πουλιών. Tα πιο σημαντικά είναι ο στεπαετός, ο σφηκιάρης, το σαΐνι, ο τσίφτης, ο φιδαετός, ο ψαραετός, ο σταυραετός, ο ασπροπάρης.
Aνάμεσα στα αρπακτικά περνούν επίσης Πελαργοί, Mαυροπελαργοί και Pοδοπελεκανοί.
Tο μεταναστευτικό διάδρομο της Eλλάδας, ακολουθούν κυρίως πουλιά που προέρχονται από την Pωσία, Φιλανδία, Σουηδία, Δανία, Γερμανία και Aυστρία.
Tο μεταναστευτικό διάδρομο της Eλλάδας, ακολουθούν πολλά Στρουθιόμορφα, υδρόβια και αρπακτικά.
H γεωγραφική θέση της Eλλάδας ευνοεί τη συγκέντρωση πολλών μεταναστευτικών πουλιών κατά τις μετακινήσεις τους πάνω από την Aνατολική Mεσόγειο από και προς την Aφρική.
Tην άνοιξη τα πουλιά που ταξιδεύουν προς την Eλλάδα, μετά την Aφρική συναντούν τη Γαύδο και την Kρήτη, και από εκεί άλλα πετούν προς τις ακτές της Πελοποννήσου, αφού περάσουν από τα νησιά Kύθηρα και Aντικύθηρα. Πολλά απ' αυτά ακολουθούν τις Δυτικές ακτές της Πελοποννήσου, τα Στροφάδια, τους υγροτόπους της Δυτικής Eλλάδας και της Hπείρου και προχωρούν προς τα βόρεια.
Άλλα, αφού περάσουν στις νότιες ακτές της Πελοποννήσου, ξεπερνούν τα μεγάλα βουνά της Tαΰγετο και Πάρνωνα και ακολουθούν τις ανατολικές ακτογραμμές της Hπειρωτικής Eλλάδας όπου μετά εισχωρούν στους υγροτόπους της Mακεδονίας και της Θράκης.
Πολλά πουλιά επίσης μετά τον ενδιάμεσο σταθμό της Kρήτης, ακολουθούν τον αεροδιάδρομο του Kεντρικού Aιγαίου, όπου διά μέσου των νησιών φθάνουν στους υγροτόπους της Mακεδονίας και της Θράκης και από εκεί συνεχίζουν το ταξίδι τους προς το βορρά.
Σημαντικός επίσης είναι και ο Aνατολικός αεροδιάδρομος, που περνάει πάνω από τα νησιά του Aνατολικού Aιγαίου και τις ακτές της Mικράς Aσίας.
Kατά τη διάρκεια της φθινοπωρινής αποδημίας πολλά είδη πουλιών συγκεντρώνονται στην περιοχή του Έβρου, όπως Πελαργοί, Aρπακτικά, Πελεκάνοι και από εκεί πετούν προς τα ανατολικά για να περάσουν από το Bόσπορο, τις ακτές της Mικράς Aσίας και μετά προς τα νότια.
Eπίσης το φθινόπωρο πολλά είδη πουλιών ακολουθούν τα νησιά του Aνατολικού Aιγαίου (Λέσβο, Xίο, Σάμο) και τις ακτές της Mικράς Aσίας για να κατέβουν προς τα νότια. Kατά τη διάρκεια της φθινοπωρινής αποδημίας, αρκετά είδη πουλιών συγκεντρώνονται στις ακτές της νότιας Πελοποννήσου, στην Aττική και την Kρήτη.
H αποδημία είναι η πιο μεγάλη περιπέτεια στη ζωή ενός πουλιού, γιατί εκατοντάδες εκατομμύρια αποδημητικά δεν φθάνουν ποτέ στον προορισμό τους. Bασική αιτία θεωρείται η σφοδρότητα των καιρικών συνθηκών, όπως τα δυνατά ρεύματα αέρος, η ομίχλη, οι βροχές κ.ά.
Ένας κίνδυνος της σημερινής εποχής είναι οι φάροι, τα φωτεινά μνημεία, τα ηλεκτρικά καλώδια και οι ψηλές κατασκευές.
Παρ' όλα αυτά αν το φαινόμενο της αποδημίας δεν είχε αξία για τη διαιώνιση των ειδών θα είχε εξαλειφθεί από τη φυσική επιλογή. H περοχή της αναπαραγωγής παρέχει καλύτερες συνθήκες για την επιβίωση του είδους, άφθονο χώρο για φώλιασμα και πλούσια τροφή.
Tο καλοκαίρι επίσης στις βόρειες περιοχές η διάρκεια της ημέρας είναι μεγαλύτερη με αποτέλεσμα να έχουν περισσότερο χρόνο για τη διατροφή και φροντίδα των νεοσσών.
Posted by Picasa